Küresel Isınma
Büyük matematikçilerin insanlığa katkısı sadece matematiğin doğrudan faydasıyla olmamıştır. Bu parlak beyinler çözecek denklem bulamadıklarında başka konulara atlamaktan kendilerini alamamışlardır. Gerçi onlara sorsanız hayatın temeli matematiktir, dolayısıyla başka konulara atlama söz konusu değildir. Öyle veya böyle, bu büyük matematikçilerden birinin, Jean Baptiste Fournier’ in daha o zamanlar adı olmayan bir bilime ve adı olmayan bir soruna yaptığı...
DevamıOrchideae
Bu sayacaklarımı başka ne yapabilirdi ki? Modern edebiyatın en meşhur fettanının kalbini çalmak; yeşil kumaştan kapıların ardında rahat koltuğunda olmadığı nadir anlarda efsanevi bir Gizli Servis şefini eğlendirmek; şehrin en zorlu hafiyesini ürpertmek; Biggles’a hayal kurdurtmak? Bunların tek bir cevabı var: Orkide! Marcel Proust, Ian Fleming, Raymond Chandler ve W. E. Johns orkidelerin büyüsüne kapılmış yazarlara sadece bir kaç örnektir. John Clare ve Henry...
DevamıBilimsel Adlandırma
Bilimsel isimler bir cins adı ve bir tür adı içeir. (Protomelas fenestratus) Bu isimlerden cins adı daima büyük harfle ve tür adı daima küçük harfle yazılır. Bilimsel olark kesin tanımlanamamış balıklara bilimsel isim verilene kadar geçici bir isim verilir. Genellikle cins adını belirleyebilmek mümkün olur ve bu durumda sadece bir tür adı belirlemek gerekir. Bunun bir bilimsel isim olmadığını belli etmek için, geçici ya da ticari isim, tırnak içinde ve italik...
DevamıTour
1 Temmuz 1903’de öğlen saatlerinde yaklaşık 60 bisikletçi, Paris banliyösündeki başlama çizgisinden yola çıktılar. İlk Tour de Feance’in belirlenen altı etabından biri olan bozuk yollarda 467 km’ nin üzerindeki mesafede olan Lyon’a gitmekteydiler. Gece ve gündüz bisiklet sürmeleri beklenmekteydi. 19 gün sonra, saatte 26.5 km ortalamayla toplam 2430km’ yi tamamlayarak Parc des Princes’e girdiğinde, Maurice Garin birinci ilan edildi. Tour de France savaş...
DevamıTempus
Padova’da astronomi profesörü olan Giovanni da Dondi hiç de ilk saat yapımcısı değildir. Dante, Paradiso’da saatten bahseder ve Londra’da 1286’da; Milano’da 1309’da saat bulunduğuna dair kayıtlar vardır. Saatin icadı genellikle 8. yüzyılda, Çinli Liang Lin-Son’a mal edilir fakat13. yüzyılın sonuna kadar Avrupa’da uygulaması yoktur. İlk saat basitçe saatleri vuran bir çandır. Sonraki modellerin kadranları vardır, yalnız günün saatlerini değil: ayın...
DevamıSonata
Sonata köken olarak söylenen değil, seslendirilen müziği ifade ederdi. Ancak 18. yüzyılda, hemen her enstrümantal müziğe hakim olacak özel bir kompozisyon biçimi için kullanılmıştır. Sonat biçimi Haydn’dan Mahler’e klasik bestecilerin çalışmalarında belli başlı bir yeri işgal etti. Önceki dönemin polifonik tarzıyla çelişecekti; sonraki modern tarzların tepki göstereceği gelenekleri bir bütün halinde kendinde toplamıştı. Sonat formunda tek bir...
DevamıPiyasa
Dr. Adam Smith (1723-1790) son derece dalgın bir profesördü. Bir keresinde ekmek ve tereyağından oluşan bir karışımı içmiş ve bunun çok kötü bir çay olduğunu söylemişti. Trans halinde, yarı giyinik, her yere seğirterek sokaklarda gezinmesi, tuhaf sahte bir sesle kendiyle hararetle tartışması ve benzersiz solucanvari yürüyüşüyle yollar boyunca koşması, Edinburgh’un manzaralarından biri haline gelmişti. Hemen hiç evlenmemiş biri olarak hep annesinin yanında...
DevamıMurano
Murano, Venedik lagünasında bir adadır. Burası 999 yılından kalma Romanesk kilise Santa Maria e Donato’nun ve eski Venedik Cumhuriyeti cam sanatı işlerinin bulunduğu yerdir. Camcılık Avrupa’da eski zamanlardan beri bilinir, fakat Yunan ve Roma camı yapı olarak kaba, renk olarak mattır. Ancak Murano’da 13. yüzyılın başında cam ustaları dayanıklı ve saydam camı üretebilmişlerdir. Formül onyıllarca gizli kalmış, sonra Nürnberg’e sızdırılmış ve buradan...
DevamıHooke
Hooke’un elastisite kanununa göre bir cisim, örneğin bir metal çubuk, x mesafesi kadar uzatılırsa buna karşı koyan F kuvveti doğrudan x mesafesiyle orantılıdır: F = -kx Bu denklemde, k malzemenin türüyle ilgili olan bir sabittir. Hooke kanunu bazı maddeler için geçerliydi ve bunlardan en çok kullanılanı çeliktir. Alimünyum gibi bazı maddelerde çok sınırlı kullanımı varken, kauçuk gibi maddelerde ise kullanılamıyordu. Formüle göre, k değeri büyük bir...
DevamıFreude
Friedrich Schiller, 1785 yılında Leipzig yakınındaki Gohlis köyünde, An der Freude “Neşe Üzerine Lirik Deyiş”i besteledi. Bu, umutsuz bir aşk macerası ve Mannheim’da aşırı yoksulluk içinde geçen bir kışın ardından onu kaplayan ruhani özgürlüğe bir şükran şarkısıydı: Neşe, Tanrıların parlak kıvılcımı Elysium’un kızı, cennet varlığı Ateşle sarhoş olduk Senin kutsal tapınağın Büyün tekrar birleştirmekte Uzlaşımın böldüğünü Tüm...
DevamıAquila
Kartalın, “kuşların kralı” rütbesi tarih kadar eskidir. Roma bilgisinde, Jupiter’in yıldırım taşıyan “fırtına kuşu” dur. Kartallar, Babil ve İran’da, güç ve heybet simgesi olarak resmedilmiş ve doğu fetihlerinden sonra Romalı General Marius tarafından da kabul edilmiştir. Roma İmparatorluğu lejyonları, kartal alemli sancaklar arkasında yürümüş; Roma konsülleri, kartal başlı asalar taşımıştır. Slav folklorunda üç erkek kardeş Leh, Çek ve rus...
DevamıAnno Domini
İsa’nın doğumundan altı asır sonra, Hıristiyan dönemde yaşadığının bilincinde olan pek az insan vardı. Gerçekten, “İsa’nın Galile’de yürümesinden” bu yana tarihin temel kronolojisi Dionysius Exiguus’un çalışmasından önce oluşmamıştır. Bu çalışma, yılların sayımının İsa’nın yeniden dirilişine bağlı olması ve başlangıcının Tebliğ Günü (Cebrail tarafından Meryem’e ulaştırılan haber) olması gerektiği yolundaki düşüncesidir. Bu...
DevamıOxford
Oxford denilince akla hemen Üniversitesi gelir. Oysa Cambridge’ in aksine Oxford sanayisi ve kalabalık nüfusu olan bir şehirdir. Oxford’ un adına ilk defa Sakson döneminde rastlanır. 10. yüzyılda önemli bir askeri merkez haline gelen şehir, çevresindeki krallıkların çatışmalarına sahne olur. Üniversiteden ilk defa 12. yüzyılda bahsedilir. Üniversiteye gelen öğrenciler hem şehrin büyümesine yol açmış hem de yerel halkla bazı konularda sürtüşmeye girmiştir....
DevamıNürnberg
Nürnberg’ e bir fuar için geldim ve birkaç gün geçirme fırsatı buldum. Günün çoğu fuar alanında geçse de yine de şehri dolaşmaya vakit ayırabildim. Alman tarihinin çıkışlarını ve inişlerini çok yakından yaşayan bir şehir olarak hem tarihsel hem de görsel değeri olan bir şehir olduğunu anlamak zor değil.Ortaçağ boyunca Nürnberg, metal işlerindeki ustalıkları sayesinde Avrupa’ nın en zengin şehirlerinden biri oldu. 1050’ den 1571’ e kadar Kutsal...
DevamıNeuss
Gün batarken yola çıkıyorum. Güneş sürekli gözümün içinde, bir yandan rahatsızlık bir yandan da keyif veriyor. Demek ki Batıya doğru ilerliyorum. Aslında uzun sürecek bir yolculuğun ilk adımı bu. Ankara – Bolu arasını karayoluyla kendi aracımla geçeceğim. Alışık olduğum virajlar, yokuşlar azaldıkça her zamankinden farklı bir heyecanın başlangıcı olacak: İlk defa göreceğim yerlere gidiyorum. Neuss küçük bir Alman kenti. Eyalet başkentine çok yakın...
DevamıKöln
Köln, 10 milyonu aşan nüfusuyla Almanya’ nın en büyük dördüncü kentidir; Kuzey Ren Westfalya eyaletinin ise en büyük kentidir. Aslında, sadece şu anda değil; yüzyıllar boyunca Almanya’ nın en önemli şehirlerindendi. Şehrin kökleri Romalılara kadar uzanır. İmparator Claudius’ un dördüncü karısı Agrippina (ki kendisi Neon’ un annesidir) burada doğmuş ve İmparatorun eşi olunca burayı “koloni” statüsüne yükseltmiş. Günümüzde kullanılan ismi de...
DevamıEastbourne
Eastbourne 1999 yılında benim ilk defa yurt dışında gittiğim yerdi. O yüzden bu küçük kasabanın bendeki yeri ayrıdır. Pek çok güney kasabası gibi Eastbourne de, 1840’ larda demiryolu hattının oraya ulaşmasıyla hayat buldu. Daha sonraları Devonshire Dükü William Cavendish bölgenin gelişmesini sağladı. Bir anda ülkenin önemli bir tatil beldesi olan Eastbourne’ ün tatilcilerinden biri de Claude Debussy’ dir. Besteci, La Mer’ i burada tamamlamıştır....
DevamıDüsseldorf
North Rhine – Westfalia eyaletinin başkenti olan Düsseldorf, karışık ve kozmopolit bir şehirdir. Gelmeden önce okuduklarımın etkisiyle büyük bir makineyi andıran bir sanayi şehri beklerken sevimli, şık ve insancıl yapıların olduğu güzel bir şehirle karşılaştım. Zaten Napolyon 1806 yılında geçtiği şehir için küçük Paris yakıştırması yapmış. Şehri tanıdıkça haksız olmadığı kanısına vardım.Şehrin tarihi 12. yüzyıla dayanıyor. Düssel...
DevamıDelft
Delft’ i görünce adeta küçük ama gizli bir hazine bulmuş gibi sevindim. Aslında Hollanda’ ya gelme sebebim Amsterdam’ ı görmekti ve o sırada Delft’ de bulunan bir arkadaşım bana hem ev sahipliği hem de rehberlik teklif edince rotayı ilk önce Delft’ e çevirdim. Amsterdam’ da kalmak yerine 40 dakika mesafedeki bu küçük şehirden gidip gelmek daha cazip geldi. Bu küçük şehirden, bana ev sahipliği yapması dışında, hiçbir beklentim olmadığı için,...
DevamıCambridge
Şehrin tarihi Roma’ lılar dönemine dayanır. Saksonlar’ ın ve Normanlar’ ın dönemini yaşayan şehir Cam Nehri’ nin etrafında yavaş yavaş gelişmektedir. Bugünkü ününü ise üniversitesine borçludur. Cambridge, ezeli rakibi Oxford’ la birlikte (aslında bunlara Salamanca’ yı da dahil etmek mümkün) Avrupa’ nın en eski üniversite şehirlerinden biridir. Cambridge’ de üniversitenin temellerinin Oxford’ dan kaçan öğrenciler ve eğitimciler tarafından...
Devamı
Son yorumlar