Yaşamım ve hobilerim

Akvaryum Seçimi

Bu yazı tarafından 26 Oca 2012 tarihinde Akvaryum, Tatlı Su bölümünde yayınlandı. 0 yorum aldı ve 753 defa okundu.

Akvaryum hobisinde verilmesi gereken zor kararlardan biri hangi balık türünü besleyeceğinizi belirlemektir. Bir akvaryumcuda pekçok balığı bir arada görürsünüz ve herbirinin ayrı ayrı çekici yanları vardır. Kiminin renkleri, kiminin vücut yapısı sizi etkiler. Bazılarınınsa davranışlarını izlemek keyif vericidir. Ama hiç bir zaman unutmamanız gerekir ki, balıklar ve akvaryumunuz evdeki dekoru tamamlayan bir mobilya değildir. Dolayısıyla, almak istediğiniz balıkların yaşaması için gerekli olan akvaryum ve su şartlarını sağlayabileceğinizden emin olduktan sonra tercih yapmak gerekir. Elbetteki bir akvaryumseverin en büyük hakkı besleyeceği balıkları görsel ve duygusal zevklerine göre belirlemektir. Fakat unutulmamalıdır ki yapılacak yanlış tercihler sağlıksız bir akvaryuma yolaçacak, bunun sonucunda da akvaryumsever hobiden keyif alamayacaktır. Bu hobiyi uzun süre keyif alarak yapabilmesi için akvaryumseverin, mutlaka beslediği balıklar hakkında yeterli bilgisi olmalıdır.

[nrelate-related]

Şimdi, besleyebileceğimiz türlere karar verirken bilmemiz gereken bazı temel konuları inceleyelim.

 

Ne kadar büyük o kadar iyi!

 

Hobiye yeni başlayan pek çok kimsenin yaptığı ilk hatalardan biri gereğinden küçük bir akvaryum seçmektir. Akvaryum hobisinde başarılı olabilmenin yolu doğayı, akvaryumlarımızda mümkün olduğunca taklit etmektir. Bunun için de gözümüzü doğaya çevirmeliyiz. Balıkların yaşadıkları doğal ortamlarda sınırsız sayılabilecek yüzme alanı ve su hacmi bulunur. Günümüzde, akvaryumculardan aldığımız balıkların çok büyük kısmı, hiç doğada bulunmamış, insaneli altında akvaryumlarda üretilmiş balıklar olsa da yeterli su hacmi ve yüzme alanının olmaması başarısızlığa davetiye çıkaracaktır.

 

Yeni başlayan bir kişi henüz “Akvaryum Hastalığının” başlangıç evrelerini geçirdiği için büyük bir akvaryum o kadar da çekici gelmeyebilir. Oysa ki, Akvaryum Hastalığının ilerlediği vakalarda, evdeki yaşama alanlarını daraltma pahasına da olsa büyük akvaryumların tercih edildiği görülebilir. Evde akvaryumla ilgilenmeyen ev halkı çoğunluktaysa işler daha da zorlaşır, halbuki, büyük akvaryumlarda su hacmi daha fazla olduğu için yapılan hatalar ya da geç yapılan müdahelelerin balıklara olan etkisi daha az olur. Dolayısıyla daha sağlıklı bir akvaryum elde edilebilir.

 

Akvaryum seçerken yapılabilecek bir yanlış ta, akvaryumun genişliğini umursamadan uzun kenarına göre seçmektir. Alacağınız akvaryumun genişliğinin uzun kenara oranının 0.4 ten az olmamasına özen göstermek gerekir. Özellikle, uzun yüzme alanlarına ihtiyaç duyan çiklit dışında kalan balıklarda bu oran daha da arttırılabilir. Dolayısıyla yeni akvaryum alacaksanız önce evde ayırabileceğiniz en uzun yeri belirleyin. Sonra bu uzunluğun yarısına yaklaşacak şekilde genişliği seçin. Görsel açıdan estetik durması için de seçilen genişlik değerinin 5-10 cm üzerinde kalacak şekilde yüksekliği seçin. Bu durumda, eğer 100cm*50cm*60cm (Boy*Genişlik*Yükseklik) gibi bir akvaryum alamıyorsanız 80cm*40cm*50cm (BGY) gibi bir akvaryum pek çok balık türü için ideal olur.

 

Kimyaya Dönüş: pH, KH, GH

 

Akvaryum hobisine başlarken, balıklar için uygun olan su şartlarını sağlayabilmek için bazı kimyasal tanımların biliniyor olması gerekmektedir. Balık dışındaki ev hayvanlarını besleyebilmek için böyle bir kaygıya gerek yoktur. Çünkü onlar, bizim soluduğumuz havayı soluyup, bizim içtiğimiz suyu içebilirler. Çoğu zaman bizim yaşadığımız sıcaklık değerlerinde sorunsuzca yaşayabilirler. Yani, bakım ve besleme dışında size bir külfetleri olmaz. Oysa balıklar, bizim bulunduğumuz ortama benzemeyen bir ortamda yaşarlar. Dolayısıyla ilk önce bu ortamı onlar için hazırlanmalı ve istenilen değerlerde kalması sağlanmalıdır.

 

Balıkların yaşadığı su şartlarındaki en önemli parametre, suyun pH değeridir. pH, 0-14 arasında bir cetvelle ölçülür ve 7 değeri, nötr olarak ifade edilir. pH, 7 değerinden küçükse su, asidik; 7 değerinden büyükse baziktir. Akvaryum balıklarının yaşadıkları pH değerleri genellikle 5 ile 9 arasında değişir. Suya bir asitin ilave edilmesi pH değerini düşürürken, bir baz tam tersi bir etki yapar. İnsaneli altında üretilen bazı balıkların geniş sayılabilecek bir pH aralığında yaşayabildiği bilinse de, bilinçli bir akvaryumsever, balığın doğal su şartlarını hedeflemelidir.

 

Balıklarımız için önemli olan diğer bir kimyasal parametre de genel sertlik ya da toplam sertlik olarak bilinen GH değeridir. GH değeri, su da çözünmüş olan Ca ve Mg iyonlarını ölçer. Alman Ölçüm sistemine göre bu değer 0-30dH arasında bir değer alır. Güney Amerika’ nın Amazon havzasında, GH değeri 2dH ‘ye kadar inerken Afrika göllerinde bu değer 20dH ‘nin üzerine çıkabilmektedir.

 

Akvaryum kimyasındaki önemli bir parametre de KH değeridir. KH, su da çözünmüş olan karbonat iyonlarını ölçer. Karbonat sertliği olarak ifade edilse de GH ile karıştırılmaması gerekir. Zira iki değer arasında bir bağlantı yoktur. Akvaryum koşullarında KH’ ı oluşturan karbonat iyonu ayrışıp, bir asit olan karbondioksit gazını oluşturabildiğinden KH ile pH arasında bir ilişki söz konusudur.

 

Kuracağımız akvaryuma balık seçerken ilk gözönünde bulundurmamız gereken değer pH değeridir. Akvaryumda kullanacağımız çeşme suyunun pH değerinin, hedeflenen değerden farklı olması akvaryum hobisinde sıklıkla görülen bir zorluktur. Bu gibi bir durumla karşılaşıldığında akvaryumseverin karşısında iki yol belirir: O ana kadar ki tecrübeye güveniliyorsa pH başta olmak üzere suyun diğer kimyasal özelliklerini istenilen seviyelere getiren önlemler alınır ya da o balık türünden vazgeçilerek mevcut çeşme suyuna daha uygun balık türlerine geçilir. Ama bu yollardan herhangi birine karar vermeden önce akvaryumda kullanılacak suyun pH, KH ve GH değerlerini ölçmek gerekir.

 

Tecrübesiz bir akvaryumsever için suyun kimyasal özelliklerini değiştirmek riskli bir durum olabilir. Çünkü her hafta yapılacak olan düzenli su değişimlerinde değişecek su miktarına göre katılacak olan kimyasalların belirlenmesi ve hassas bir şekilde tartılması gerekir. Yapılacak ufak hatalar bile su kimyasında ciddi değişikliklere yol açabilir. Bu gibi sebeplerden dolayı basit çözümlere yönelmek daha yi sonuç verecektir. Eğer pH, KH ve GH’ ı arttırmak gerekirse taban malzemesi olaak mercan ya da midye kırığı kullanılması yeterli sonuç verecektir. Bu malzemeler kalsiyum ve magnezyum açısından zengindir ve suya karbonat bileşikleri salarak pH, KH ve GH değerlerini yükseltir.

 

Eğer bu değerler düşürülmek istenirse satın alabileceğiniz ya da kendi kendinize yapacağınız bir CO2 sistemi pH ve KH’ ı düşürecektir. GH değerini düşürmek için ise filtrenize ya da tabana torf koyabilirsiniz. Bu yöntemler basit olmasına rağmen etkili yöntemlerdir ve tecrübesiz akvaryumseverlere daha uygundur.

 

Su Sıcaklığı

 

Besleyeceğimiz türe karar veriren gözönüne almamız gereken diğer bir kavram da balıkların yaşadıkları su sıcaklığı derecesidir. Balıklar soğukkanlı canlılar olduğundan vücut sıcaklığını ayarlayan bir mekanizma yoktur ve dış sıcaklıklara karşı biz memelilere göre çok daha hassastırlar. Bu yüzden doğal ortamları dışındaki sıcaklıklarda ya yaşayamazlar ya da bazı sosyal davranışlarda bozukluk görülür. Örneğin bazı balık türlerinde sıcaklık, yeni doğan yavruların cinsiyetini bile etkilemektedir. Bu sebeple akvaryumda ani sıcaklık değişikliklerinden kaçınılmalıdır.

 

Discus gibi balıklar 30 Cº civarında yaşarken japon balığı gibi türler suyu dondurmayacak soğukluktaki sularda yaşayabilirler. Akvaryumun ev içindeki konumundan dolayı ya da bulunduğumuz coğrafyadan dolayı akvaryumu ısıtmak ya da soğutmak bizim için bir sorun teşkil ediyorsa, tür seçiminde bu konuyu da gözönünde bulundurmalıyız.

 

Hedef, bilinçli tercih!

 

Bütün bu yapılan tanımlar ve bilgiler sizde sıkıntı ve hatta kaşıntı yaratmış olabilir fakat bir canlının sorumluluğunu almak bazı temel bilgileri de öğrenmeyi baştan kabul etmiş olmak demektir. Ancak bu şekilde balık dostlarımızın neye ihtiyacı olduğunu bilebilir ve bu ihtiyaçlara uygun tedbirleri alabiliriz.

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir