Amatör ya da profesyonel, tüm fotoğrafçıların en büyük sorunu bir fotoğrafı düzgün pozlayabilmektir. Dünyanın en gelişmiş ve en pahalı donanımını kullanıyor olabilirsiniz. Dünyanın bir ucundaki en egzotik yerlere gitmiş olabilirsiniz, doğru ışık altında doğru zamanda doğru yerde bulunabilirsiniz. Fakat pozlamada hata yaparsanız kelimenin tam anlamıyla bir çuval inciri berbat edersiniz. Pek çok fotoğrafçı için doğru pozlama demek, gövdenin ölçüm sistemi ne önerirse onu seçmek demektir. Peki, makine içindeki pozometre her zaman doğru sonucu mu verir? Belki çok karşılaşılan durumlar için gövdeye güvenebiliriz ama her zaman değil. Ne yapmamız gerektiğini bilmesek de, hangi durumlarda gövdenin hata yapabileceğini bilmek bile bir üst model gövdeye para harcamaktan daha iyi sonuç verir. Eğer fotoğrafçılıkta ilerlemek istiyorsanız, ilk olarak pozlamanın ne anlama geldiğini anlamak zorundasınız.
[nrelate-related]
Bu sayfalarda vakit geçirdiğinize göre fotoğraf çekmek sizin için keyifli bir uğraş olmalı. Elbette her keyifli uğraşıda olduğu gibi, hobide keyifsiz anlar yaşamayı kimse istemez. Fotoğrafçılıkta bunun sırrı pozlama sürecini kontrol edebilmektir. Yani başka bir deyişle atalarımızın (!) dediği gibi, Kontrolsüz güç, güç değildir! Saniyede 300000 km hızla ilerleyen ışığı kontrol edemezsek elde ettiğimiz sonuç iyi olmaz. Kontrol edebilmenin yolu da pozlamayı iyi bilmekten geçer.
Konuyla ilgili konuşmaya başlamadan önce bazı tanımlar yapmamız gerekiyor. Doğru pozlama derken, o karenin istediğiniz derecede pozlanmasını kastediyorum. Sözgelimi, açık mavi gökyüzünün ve yeşil ağaçların olduğu bir manzaranın fotoğrafını çekmek istiyorsunuz. Eğer, gökyüzünün fotoğraf karesinde açık mavi olarak pozlanmasını istiyorsanız ve gerçekten de o şekilde sonuç aldıysanız, o kareyi doğru pozlamışsınız demektir. Eğer fotoğrafı çekerken hatırladığınız açık mavi yerine, fazla yıkanmış, beyaza yakın bir mavi elde etmişseniz, bu durumda film fazla pozlanmış demektir. Tam tersi durumda ise açık mavi yerine, koyu mavi ya da laciverte yakın bir elde edilmişse, film az pozlanmış demektir.
Kısaca, renklerin tonları istediğiniz gibi çıkmışsa doğru pozlanmış; renklerin tonları istediğinizden daha açıksa fazla pozlanmış; renklerin tonları istediğinizden daha koyuysa az pozlanmış demektir. Görüldüğü gibi şu ana kadar doğru pozlamayı bulmak için pozometrenin ayarlarından hiç bahsetmedim. Çünkü pozometrenin ne değer verdiği her zaman doğru pozlamayla alakalı değildir. Eğer her zaman makinenin pozometresine güveniyorsanız hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Doğru olan, pozlama sürecinin farkında olup, pozometrenin önerdiği değeri duruma uygun olarak düzeltmektir.
Bir insanı iyi bir fotoğrafçı yapan özel bir lens, az bulunan bir filtre ya da pahalı bir gövde değildir. İyi fotoğrafçı olmanın yolu iyi bir tekniğe sahip olmaktan geçer. Bu tekniğin en önemli kısmını ise pozlamanın temel bilgisine sahip olmaktır. Fotoğrafik süreci şansa bırakmak yerine, onu kontrol etmek gerekir.
Fotoğrafik sürece hakim olabilmek için bilmemiz gereken en önemli kavramlardan biri stop kavramıdır. Türkçe karşılığı olarak durak kelimesi kullanılabilirse de, fotoğraf terminolojisine çok sağlam şekilde yerleştiği için İngilizce aslını kullanmayı tercih ediyorum. Pozlamayla alakalı olan tüm fotoğrafik süreç kavramları, stop kavramının etrafında döner durur. Stop, bir değerin iki katını ya da yarısını almak olarak tanımlanır. Her zaman göreceli bir kavram olarak kullanılır, var olan değer neyse onun yarısı ya da iki katıyla ilgilidir. Sözgelimi bir ev kadını, yapacağı pilava bir stop fazla pirinç koyarsa, her zamankinin iki katı yemek elde edecek demektir. Ya da, çalışan bir kişinin maaşı bir stop artarsa, mutluluğu iki katına çıkacak demektir.
Fotoğrafik sürecin üç tane patronu vardır. Bunlar, kameranın ayarlanmış olduğu enstantane hızı, lensin ayarlı olduğu diyafram açıklığı ve kullandığınız filmin duyarlılığıdır.
Son yorumlar