Yaşamım ve hobilerim

Piyasa

Bu yazı tarafından 26 Oca 2012 tarihinde Fıropedia, Yaşam, Yazılar bölümünde yayınlandı. 0 yorum aldı ve 415 defa okundu.

Dr. Adam Smith (1723-1790) son derece dalgın bir profesördü. Bir keresinde ekmek ve tereyağından oluşan bir karışımı içmiş ve bunun çok kötü bir çay olduğunu söylemişti. Trans halinde, yarı giyinik, her yere seğirterek sokaklarda gezinmesi, tuhaf sahte bir sesle kendiyle hararetle tartışması ve benzersiz solucanvari yürüyüşüyle yollar boyunca koşması, Edinburgh’un manzaralarından biri haline gelmişti. Hemen hiç evlenmemiş biri olarak hep annesinin yanında yaşadı. Bu canayakın karmaşık karakterin, günlük hayatın işleyişine entelektüel bir düzen getirmeye başlamış olması tam bir tezattır.

Smith’in kariyeri yirmi sekiz yaşındayken, Glasgow’da başladı. İktisat alanına, insanın açgözlülüğünün içinde saklı olan anlamı ve bencilliğin müşterek iyi için nasıl çalışabileceğini sorgulayarak dahil oldu. Dokuz yüz sayfalık Ulusların Zenginliği (1776) aslında bu arayışın sürdüğü geniş bir denemeydi. İki yüzyıl boyunca iktisadi düşüncede üstünlüğünü sürdüren merkantilizmin korumacı felsefesini paramparça etti. Çalışmaları onu, işleyişine tüm insanların katıldığı bir toplumun var olduğunu farzetmeye ve “piyasanın” kurallarını formüle etmeye götürdü. Üretimin, arz ile talebin ve fiyatların işleyişinin taslağını çıkardı.Emeğin örgütlenmesine özel bir önem gösterdi. İki temel piyasa yasası tanımlamıştır: Birikim yasası ve Nüfus Yasası. Bu konuda yazdıkları oldukça şaşırtıcıdır: “İnsanların talebi, insanların üretimini ister istemez düzenleyecektir”.

 

İktisat bilimi, Smith tarafından ileri sürülen sorunları o zamandan beri araştırmaktadır. Smith’in elinde iktisat spekülatif felsefenin bir koluydu. Halkın kafasındaysa, iktisadın daha büyük iddiaları vardı. İktisat, dinin ve ahlaki uzlaşmanın gerilemesinin bıraktığı boşluğu doldurdu. Giderek artan şekilde halk siyasetinin başlıca meşguliyeti, toplumsal hastalıklara deva, hatta kişisel rahatlığın kaynağı olarak görüldü.

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir